Toelating & Studiekeuzecheck

V. Wanneer is de inschrijfdeadline voor opleidingen?

A. De inschrijfdeadline van mbo-opleidingen verschilt met die van hbo- of wo-opleidingen. Voor het mbo is het namelijk 1 april en voor het hbo en universiteit is dat 1 mei. Tenzij je kind zich wil inschrijven voor een opleiding waarvoor numerus fixus geldt. Dan is de uiterlijke inschrijfdatum 15 januari. Kijk dus goed of de opleiding numerus fixus hanteert.

Bekijk ook: Inschrijven voor je studie: de 12-stappen inschrijfchecklist

V. Mag je je inschrijven voor verschillende studies tegelijk?

A. Het kan zijn dat je nog een beetje twijfelt over de studie die je wilt doen. Je mag je dan inschrijven voor verschillende studies, maar dit mogen er maximaal 4 zijn.

Let wel op dat je dit voor 1 mei doet. Je hebt daarna dan nog tijd om na te denken welke studie het echt gaat worden. Je kunt bijvoorbeeld nog met studenten gaan praten of meedoen aan de meeloopdag. Vergeet dan niet om je uit te schrijven voor de opleidingen die je niet wilt gaan doen.

V. Wat is een numerus fixus? En hoe werkt de selectieprocedure?

A. Als voor een opleiding een numerus fixus bestaat, betekent dat dat er een beperkt aantal studenten voor de opleiding wordt toegelaten. Er is dus een beperkt aantal plekken.

Voor een opleiding met numerus fixus moet je kind zich eerder aanmelden dan voor een opleiding die dat niet heeft (15 januari).

De selectieprocedures zijn afhankelijk van de opleiding. Bij kunstopleidingen moet je bijvoorbeeld vaak auditie doen of een portfolio maken. Bij andere opleidingen wordt er gekeken naar de cijfers van je kind en de motivatie. Soms worden ook toetsen afgenomen.

Bekijk ook: Numerus fixus: Dit moet je weten over de inschrijfdeadline van 15 januari

V. Wat kan ik doen als ik niet geselecteerd ben voor een numerus fixus opleiding?

A. Als voor een opleiding numerus fixus geldt, dan heeft deze opleiding maar een beperkt aantal plekken. Er is dus een kans dat je niet geselecteerd wordt voor de opleiding die je graag wilt doen.

Als er nog een andere opleiding is die je ook leuk vindt, is het handig om je ook gelijk voor deze studie in te schrijven. Je zou dan eventueel het jaar daarna weer kunnen proberen door de selectie te komen en van studie kunnen switchen.

Een andere optie is een tussenjaar nemen waarin je kan werken of een cursus kan doen om nog beter voorbereid te zijn op de selectieprocedure van de numerus fixus opleiding van je keuze.
Er zijn ook studenten die in België gaan studeren als ze niet zijn geselecteerd voor de numerus fixus opleiding. Dat is bijvoorbeeld populair bij de studies geneeskunde en diergeneeskunde.

Bekijk ook: Numerus fixus en niet geselecteerd, wat nu? Dit zijn de 3 opties

V. Wat is een studiekeuzecheck? 

A. Als je kind zijn of haar studiekeuze heeft gemaakt en zich heeft aangemeld bij de betreffende hbo- of universitaire opleiding, wordt je kind meestal uitgenodigd voor de studiekeuzecheck, soms ook wel matching genoemd.

Deze studiekeuzecheck is eigenlijk een soort controle om te beoordelen of de studie die je kind heeft gekozen echt wel bij hem of haar past. Er komt dan ook een advies vanuit de onderwijsinstelling uit waarin ze adviseren of de studie bij je kind past. Ook komt er uit wat eventuele risicopunten zullen zijn. Mijn dochter had bijvoorbeeld een eigen paard en 2 bijbaantjes bij de start van haar studie dus toen kwam er uit haar studiekeuzecheck dat ze wellicht te weinig studietijd over heeft. Het advies van de onderwijsinstelling was om goed naar haar tijdsindeling en nevenactiviteiten te kijken.
 
De studiekeuzecheck is bij iedere onderwijsinstelling anders. Soms is het een digitale vragenlijst, soms een persoonlijk gesprek. Maar het kan ook een toets zijn of een proefcollege.
 
Het advies van de onderwijsinstelling is niet bindend. Als ze een negatief advies geven kan je kind dus gewoon aan de opleiding beginnen. Uiteraard is het dan wel verstandig om goed na te denken of de studie wel bij je kind past. Het is belangrijk om dan de punten waar het negatieve advies op gebaseerd is kritisch te bekijken en het er samen goed over te hebben.
 
Als je kind zich heeft aangemeld is het goed om uit te zoeken wanneer de studiekeuzecheck plaatsvindt. Soms is deze namelijk verplicht en dan kan je kind daar rekening mee houden bijvoorbeeld met het boeken van een vakantie.

V. Hoe werkt het met studiepunten en het Bindend Studie Advies (BSA)?

A. Op het HBO en op de universiteit krijgt je kind studiepunten voor ieder stukje van de studie die je kind afrondt met een voldoende. Voor bijvoorbeeld een verslag of een tentamen. Het maakt niet uit wat voor cijfer gehaald wordt, als het maar hoger dan een 5,5 is.

Op het MBO geldt dit studiepuntensysteem niet. Hier wordt nog gewerkt met cijfers, zoals op de middelbare school.

Het aantal studiepunten is afhankelijk van het aantal studie-uren die een student gemiddeld kwijt is aan de voorbereiding van het betreffende vak. Per studiejaar zijn 60 studiepunten te behalen. Dit geldt niet alleen voor de bachelor opleidingen van het hbo en wo, maar ook voor master opleidingen.
 
Als je kind het eerste jaar niet genoeg studiepunten haalt, dan betekent dat, dat hij of zij het Bindend Studie Advies (BSA) niet gehaald heeft. Hoeveel punten nodig zijn voor dit BSA verschilt per opleiding of instituut. Als het Bindend Studie Advies niet gehaald is, betekent dat dat de opleiding de komende drie jaar niet op dezelfde school gevolgd mag worden. Wel mag je kind zich op een andere school voor dezelfde opleiding inschrijven.

V. Hoe werkt de 21+ toets?

A. Als je niet in het bezit bent van het juiste diploma om te starten aan een mbo- hbo- of wo-opleiding, kan je de 21+ toets doen bij de school waar je wilt studeren. De 21+ toets wordt ook wel toelatingsonderzoek of colloquium doctum genoemd. Voor de meeste opleidingen kan je deze 21+ toets doen maar niet voor alle studies. Dat kun je het beste informeren bij de school of universiteit waar je wilt studeren.

Als je via de 21+ toets wilt worden toegelaten dan moet je je eerst via Studielink inschrijven voor de betreffende opleiding. De school of universiteit neemt vervolgens contact met je op voor het maken van de toets. Dat kan meestal een paar keer per jaar. Dit verschilt per school.

Als je alle onderdelen van de toets voldoende hebt behaald, dan ontvang je een certificaat. Dit certificaat is alleen geldig voor de opleiding waarvoor je je hebt aangemeld en het certificaat is ook beperkt geldig. Ook dit verschilt per school. 

Bekijk ook: 21+ toets maken? Dit is alles wat je moet weten

V. Waar bestaat de 21+ toets uit?

A. Meestal bestaat de 21+ toets uit verschillende deeltoetsen. De hogeschool waar je de toets doet, stelt de toets samen. Bijna altijd zit er wel een taaltoets en kennistoets bij en soms ook nog een motivatiegesprek. Wil je meer weten over de toets, kijk dan op de website van de hogeschool waar je de opleiding wilt doen.

Bekijk ook: 21+ toets oefenen? Zo zorg je voor een optimale voorbereiding

V. Kan je twee opleidingen tegelijkertijd volgen?

A. Het is mogelijk om twee opleidingen tegelijk te doen. Veel rechtenstudenten doen dat bijvoorbeeld om naast hun rechtenstudie nog een specialiteit te hebben voor hun baan later. Het is ook handig om een studie te combineren met een studie waarbij je gebruik kunt maken van vrijstellingen. Dat scheelt een hoop werk.
 
Voor de tweede opleiding waarvoor je je hebt ingeschreven hoef je dan geen collegegeld te betalen. Dit is alleen het geval als je wettelijk collegegeld betaalt.

V. Studeren in het buitenland, kan dat?

A. Wil je een studie in het buitenland volgen of stage lopen in het buitenland? Dat kan. Bijna alle opleidingen hebben wel de mogelijkheid voor een internationale stage. Dat is echter vaak niet eerder dan het derde jaar van de opleiding.

Je kan er ook voor kiezen om je hele studie in het buitenland te doen. Kijk dan op de website wilweg.nl. Daar is allerlei informatie te vinden over studie, stage of tussenjaar in het buitenland. Zo kun je er ook informatie vinden over de financiën, toelatingseisen, of je recht hebt op studiefinanciering en hoe je woonruimte kunt vinden in het buitenland.

Bekijk ook: Studeren in het buitenland: waar begin je? 3 belangrijkste vragen

Financiering & Kosten

V. Wat moet ik weten over studiefinanciering?

A. Als je kind een mbo, hbo of universitaire opleiding gaat doen, heeft hij of zij recht op studiefinanciering. Voor het mbo heeft je kind daar recht op vanaf het eerste kwartaal waarin je kind 18 is geworden. Het studentenreisproduct (ov) dat ook onderdeel van de studiefinanciering is, kan je kind wel al voor de 18de verjaardag krijgen.

Doet je zoon of dochter een hbo of universitaire opleiding dat gaat de studiefinanciering direct bij aanvang van de studie in, ook als je kind nog geen 18 is.
 
Studiefinanciering bestaat uit verschillende onderdelen zoals de basisbeurs (alleen voor mbo), aanvullende beurs, lening en het studentenreisproduct. Je kunt zelf bepalen welke onderdelen je aanvraagt voor je kind.

De basisbeurs is alleen voor mbo en is een gift. Ook het studentenreisproduct is een gift mits je kind binnen 10 jaar afstudeert. Of je kind recht heeft op een aanvullende beurs is afhankelijk van het inkomen van jullie als ouders. De aanvullende beurs is ook een gift. Op de lening kan aanspraak gemaakt worden om de studie te bekostigen.

Het bedrag van de studiefinanciering wordt maandelijks aan het eind van de maand uitgekeerd, ook in de zomervakantie.

Bekijk ook: Mijn kind gaat studeren: wat moet ik financieel regelen?

V. Wanneer heeft mijn kind recht op een aanvullende beurs?

A. Zowel studenten op mbo als op hbo en universiteit kunnen aanspraak maken op een aanvullende beurs. De aanvullende beurs is onderdeel van de studiefinanciering. De hoogte van de aanvullende beurs is afhankelijk van jullie inkomen, het inkomen van de ouders dus. Het maakt niet uit of jullie gescheiden zijn want er wordt ook dan gekeken naar het inkomen van beide ouders. En het is afhankelijk van het aantal kinderen in het gezin.

Er wordt gekeken naar het inkomen van 2 jaar geleden. Als het inkomen gedaald is dan kunnen jullie als ouders een ‘verlegging peiljaar’ aanvragen. Dan wordt er naar een later inkomensjaar gekeken.
 
Het advies is om de aanvullende beurs altijd aan te vragen. Er wordt namelijk ieder jaar automatisch opnieuw  berekend of je kind daar recht op heeft. Met de rekenhulp op de website van DUO kun je een schatting maken van het bedrag dat je kind als aanvullende beurs zou kunnen krijgen.
 
Je kind krijgt de aanvullende beurs gedurende de duur van de opleiding. Voor hbo is dit dus 4 jaar.

Bekijk ook: Mijn kind gaat studeren: wat moet ik financieel regelen?

V. Hoe werkt het leenstelsel?

A. Vanaf 1 januari 2015 is de basisbeurs voor hbo afgeschaft en is het leenstelsel ingevoerd voor de studiefinanciering. Studenten die voor het eerst een bachelor- of masteropleiding volgen, kunnen hiermee geld lenen tegen een relatief lage rente. 

De lening kan per maand worden aangevraagd, opgezegd of gewijzigd. Studenten hebben veel tijd om de lening af te lossen, namelijk 35 jaar. In het leenstelsel is de aanvullende beurs behouden gebleven. Of je kind recht heeft op een aanvullende beurs is afhankelijk van het inkomen van jullie als ouders. De aanvullende beurs is een gift.

Bekijk ook: Wat kost studerend kind?

V. Wordt het leenstelsel afgeschaft?

A. Vanaf het schooljaar 2023-2024 wordt het leenstelsel afgeschaft en wordt de basisbeurs weer ingevoerd. Dat staat in het coalitieakkoord dat gesloten is door VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Hoe hoog de basisbeurs precies gaat worden is nog niet bekend. Het bedrag dat studenten vanaf het schooljaar 2023/2024 krijgen is in ieder geval wel een gift, mits je kind binnen een bepaalde periode afstudeert.
 
De aanvullende beurs, die ook in het leenstelsel bestond, blijft bestaan. Of je kind recht heeft op een aanvullende beurs is afhankelijk van het inkomen van jullie als ouders. De aanvullende beurs is een gift.
 
Ook het studentenreisproduct, dat onder het leenstelsel een gift is, zal blijven bestaan. Ook hierbij geldt dat je kind wel binnen 10 jaar moet afstuderen. 

V. Hoe lang mag je studeren?

A. Nadat je kind zijn of haar Bindend Studie Advies heeft gehaald, mag het zo lang studeren als hij/zj wilt.

Voor ieder onderdeel van de studie kan je kind studiepunten halen (zie ook ‘hoe werkt het met studiepunten en bindend studie advies’). Als je kind het eerste jaar niet genoeg studiepunten haalt, dan betekent dat, dat hij of zij het Bindend Studie Advies (BSA) niet gehaald heeft. Hoeveel punten nodig zijn voor dit BSA verschilt per opleiding of instituut. En de studiepunten die je kind heeft gehaald, zijn niet eeuwig geldig.

De geldigheid van studiepunten heeft te maken met veranderingen in de studie en veranderingen in de kennis. Voor opleidingen die met ICT te maken hebben, veroudert de informatie bijvoorbeeld redelijk snel. De punten zijn wel een aantal jaar geldig, maar op een gegeven moment is de informatie echt verouderd. Als je kind langer dan zes jaar studeert, bestaat de kans dat de studiepunten uit het eerste jaar verouderd, en niet meer geldig zijn.

Studievormen & Doorstroming

V. Wat betekent bachelor en master?

A. Een bachelor opleiding is eigenlijk het eerste deel van de hbo of universitaire opleiding van je kind. Voor het hbo duurt deze bachelor 4 jaar en voor de universiteit 3 jaar. Na je bachelor kan je een master volgen. In een master verdiep of verbreed je je kennis. Een master duurt meestal een of twee jaar en wordt door alle hogescholen en universiteiten aangeboden.

Je kind kan ook van een hbo-bachelor doorstromen naar een universitaire master. Hij of zij moet dan wel een schakelprogramma volgen omdat het onderwijs op de universiteit anders is dan op een hogeschool.
 
Het verschil tussen een hbo- en wo-master is dat een hbo-master zich op de beroepspraktijk richt en bij een master op de universiteit richt je je op wetenschappelijk en theoretisch onderzoek.

V. Kan je met een overgangsbewijs van havo-3 naar havo-4 starten op het mbo?

A. Het zou kunnen dat je kind is begonnen aan de havo of het vwo en allemaal niet loopt zoals verwacht. Het blijkt toch zwaarder te zijn dan verwacht. Dan zou een stap kunnen zijn om naar het vmbo te gaan. Maar een stap kan ook zijn om naar het mbo te gaan.

Dat is mogelijk als je kind een overgangsbewijs van havo3 naar havo4 heeft. Instromen is dan mogelijk op alle niveaus. Je kind moet dus de eerste 3 jaren op de havo volledig en met succes hebben afgerond.
 
Het is echter wel een hele overgang om van de havo naar het mbo over te stappen. De lessen op het mbo zijn namelijk veel praktijkgerichter dan op de havo.

V. Kan je met een mbo-4 diploma starten op het hbo?

A. Met een mbo-4 diploma kan je kind starten op het hbo. Vaak zijn er op het hbo opleidingen die erg op mbo-opleidingen lijken en dus een logisch gevolg zijn; zoals Sociaal Werk op mbo en Social Work op hbo.

Op het hbo is de lesstof echter heel anders, het is meer en je gaat dieper in op de inhoud. Als je kijkt naar het verschil in werk dan doet een mbo-er vooral uitvoerend werk en heeft een hbo-er meer verantwoordelijkheid. Ook krijgt een hbo-er meer te maken met complexe vraagstukken.
 
De overgang van mbo naar hbo is pittig dus je kind moet zich dat wel realiseren. Het is voor veel studenten veel harder werken dan op het mbo en je kind moet dus echt gemotiveerd zijn.

Bekijk ook: Van Mbo naar Hbo doorstromen? Dit is wat je moet weten

V. Kan je met een hbo propedeuse doorstromen naar de universiteit?

A. Met een hbo-propedeuse kan je in sommige gevallen doorstromen naar de universiteit om daar te starten aan een bachelor opleiding. Als je kind zijn of haar propedeuse heeft gehaald, betekent dat dat hij of zij de studiepunten van het eerste jaar heeft gehaald.

Als je kind met hbo-propedeuse aan een universitaire opleiding toegelaten wil worden moeten er vaak nog een aantal vakken op VWO-niveau gehaald worden. Dat kost ook vaak een jaar. Daar moet je kind dus wel rekening mee houden. Ook belangrijk om in de overweging mee te nemen is of een universitaire studie wel iets is voor je kind. Het is heel anders dan een hbo-opleiding omdat een hbo-opleiding vooral op de praktijk gericht is en een universitaire opleiding op de wetenschap. Kijk dus samen nog goed naar de verschillen.

Bekijk ook: Hbo of Wo: Wat is het verschil? En welk niveau past beter bij mij?

V. Kan je met je VWO-diploma ook naar het HBO?

A. Veel mensen gaan ervan uit dat je naar de universiteit gaat als je je VWO-diploma hebt. Want de naam zegt het al, voorbereidend wetenschappelijk onderwijs bereidt voor op de universiteit. Maar het kan zijn dat een HBO-opleiding veel beter bij je past.

Er is een groot verschil tussen een HBO-opleiding en een WO-opleiding. Dan kan je met je VWO-diploma ook naar het HBO. Sommige opleidingen hebben wel bepaalde toelatingseisen, zoals een bepaald vakkenpakket, dus kijk daar goed naar.

Bekijk ook: Waarom zou je als vwo’er het hbo overwegen i.p.v. wo?

V. Hoe ziet een bachelor opleiding er in de praktijk uit?

A. Een bachelor opleiding op het HBO duurt vier jaar. Op de universiteit is dit drie jaar en daarna volgt nog een master van één of twee jaar.

Vaak bestaat het eerste jaar van je HBO-opleiding vooral uit theorie met een klein beetje praktijk in de vorm van projecten of vrijwilligerswerk. Het praktijkgedeelte wordt gedurende de opleiding steeds meer.

In het derde jaar ga je meestal een half jaar stage lopen en doe je je minor. Een minor is een soort bijvak wat je volgt. Dat kan een heel ander vak zijn dan de opleiding die je volgt, of juist een vak wat heel goed aansluit bij je opleiding. De minor kan je ook op een andere school volgen.

Het vierde jaar staat in het teken van afstuderen. Dat is in de meeste gevallen het schrijven van een scriptie naar aanleiding van een onderzoek wat je doet in het werkveld. Soms doe je je minor in het vierde jaar in plaats van het derde jaar.

Bekijk ook: Hoe ziet het leven van een startende student eruit? Het eerste jaar studeren

V. Wat is het verschil tussen een bbl en een bol opleiding?

A. Als je een mbo-opleiding gaat doen kun je kiezen tussen bbl, beroeps begeleidende leerweg of bol, beroeps ondersteunende leerweg.

Bij een bol opleiding ga je voornamelijk naar school en loop je daarnaast stage. Meestal loop je het begin 1 dag per week stage en naarmate je opleiding vordert zijn dit vaak 3 of 4 dagen per week. Je krijgt voor de stages vaak geen stagevergoeding. Je hebt echter wel recht op studiefinanciering.

Bij een bbl opleiding ben je meestal 3 dagen aan het werk en 2 dagen op school. Daarbij ligt de focus dus op de praktijk in plaats van op theorie zoals bij een bol opleiding het geval is. Je krijgt bij een bol opleiding betaald voor het werk wat je doet. Daarom heb je ook geen recht op studiefinanciering.

Verkeerde Studiekeuze

V. Wat kan je doen na een verkeerde studiekeuze?

A. Het kan zijn dat je kind ondanks al het onderzoek, de open dagen, meeloopdagen en ingewonnen informatie, niet de juiste studie heeft gekozen. Dat is ook helemaal niet gek, sterker nog, het komt heel vaak voor.

Mocht je kind besloten hebben te stoppen met de studie dan is dat zeker geen reden tot paniek. Er zijn dan namelijk verschillende mogelijkheden. Iets wat veel jongeren doen is even lekker geld verdienen en gaan werken. Ook een mooie reis maken is een mogelijkheid. Die reis kan eventueel gecombineerd worden met vrijwilligerswerk in het buitenland, een ervaring om nooit te vergeten.

Het is in ieder geval wel verstandig om je kind goed na te laten denken wat voor studie wel geschikt is. Je kind weet waarschijnlijk door het vorige studiekeuzeproces wel wat het echt niet wil. Dus ga samen nog eens naar de open dagen van de studies die eerder afvielen maar waar je zoon of dochter nu over twijfelt. Een goede tip is ook altijd om een studiekeuzecoach in te schakelen.

Bekijk ook: Dit zijn de 5 mogelijkheden na een verkeerde studiekeuze

V. Wat moet je regelen als je stopt met een studie?

A. Je kind heeft de verkeerde studie gekozen en wil stoppen. Dat is iets wat heel vaak gebeurt. Een op de drie jongeren verandert na of in het eerste jaar van studie. Als je kind wil stoppen, zijn er een paar dingen belangrijk om te weten en te regelen:

– Je kind schrijft zich uit bij de school of universiteit. Dit kan via Studielink.  
– Als je kind voor 1 februari stopt en zich ook voor 1 februari uitschrijft bij de mbo-school, hogeschool of universiteit, dan hoeft de studenten-ov en de ontvangen beurs niet terugbetaald te worden. 
– De studiefinanciering dient stopgezet te worden. Nadat je kind zich heeft uitgeschreven kan hij of zij deze uitschrijfdatum doorgeven aan duo via de website.
– Het studentenreisproduct dient stopgezet te worden. Dat kan je kind doen bij een oplaadautomaat.
– Soms is het mogelijk dat je collegegeld kunt terugkrijgen. Laat je kind dat informeren bij de school of universiteit.

Bekijk ook: Stoppen met je studie? Dit moet je regelen

V. Wat moet je terugbetalen als je stopt met je studie?

A. Je hebt een studie gekozen die toch niet is wat je ervan verwacht had. Of je hebt een studie gevonden die je veel leuker lijkt. Misschien moet je wel door privéomstandigheden stoppen met je studie. Welke reden je ook hebt om te stoppen met je studie, er is dan kans dat je geld moet terugbetalen.

Als je in je eerste studiejaar zit en je schrijft je voor 1 februari uit en zet ook voor 1 februari je studiefinanciering stop, dan val je onder de 1-februari regeling en dan wordt je aanvullende beurs en je studenten-ov omgezet in een gift. Een eventuele lening die je hebt afgesloten moet wel worden terugbetaald.

Let op! Je moet je wel zelf uitschrijven bij je school en je studiefinanciering stopzetten bij DUO. Je ov kan je bij een automaat op het station stopzetten. Vergeet dit niet want onrechtmatig gebruik van je studenten-ov kost je een hoop geld.
 
Als je niet in het eerste studiejaar voor 1 februari stopt dan moet je alles later terugbetalen (studiefinanciering en ov), als je niet binnen 10 jaar een studie afrondt.

Bekijk ook: Uitschrijven studie? Zo gebeurd met dit stappenplan

V. Kan je een jaar stoppen met je studie?

A. Ja, dat is mogelijk. Het kan zijn dat je je studie een tijdje wilt of moet onderbreken. Bespreek het wel met je studieloopbaanbegeleider of je mentor. Hij of zij kan namelijk aangeven of het moment dat je je studie wilt onderbreken wel handig is.

Ook moet je eraan denken je studiefinanciering en je studenten-ov stop te zetten. Verder is het belangrijk dat je je op tijd weer inschrijft en je studiefinanciering aanvraagt als je weet wanneer je weer verder wilt met je studie.

V. Hoe vaak mag je stoppen met een studie?

A. Sommige jongeren maken meerdere keren een verkeerde studiekeuze. Dat kan verschillende redenen hebben en dat is niet erg. Je mag zo vaak met een studie stoppen als je wilt.

Wel belangrijk om te weten is dat je binnen 10 jaar moet zijn afgestudeerd, anders moet je je studenten-ov en de prestatiebeurs terugbetalen. Bij bijzondere omstandigheden kan de diplomatermijn verlengd worden. Dit kan je aanvragen bij DUO.

V. Hoeveel mensen maken een verkeerde studiekeuze?

A. Van de hbo en wo studenten stopt 25-37% met de studie. In 2017/2018 en 2018/2019 lag dat percentage rond de 32%. Hierbij moet je dan denken aan ongeveer 42.500 studenten die tijdens of na het eerste kaar van hun studie stoppen.

Het grootste deel van deze studenten studeert aan het hbo. Op het mbo schommelt dit percentage de afgelopen jaren steeds rond de 32%. De meeste studenten die stoppen, switchen van studie.

V. Hoe kom ik erachter of ik een verkeerde studiekeuze heb gemaakt?

A. Je schrijft je vaak vol enthousiasme in voor een studie. Je hebt een weloverwogen studiekeuze gemaakt en dit is echt wat je wilt. Je hebt er super veel zin in. De eerste weken gaat het misschien nog goed, maar je gaat met steeds meer tegenzin naar school. Je hebt geen zin om de opdrachten of het huiswerk te maken en de projecten waar je mee bezig bent, vind je ook niet leuk.

Dit is een duidelijk teken dat je een verkeerde studiekeuze hebt gemaakt. Merk je dat het je interesse niet heeft, dat je dingen met tegenzin gaat doen en dat het je meer energie kost dan dat het je geeft dan is het tijd om goed na te denken of dit wel de juiste studie is.
 
Neem echter geen overhaaste beslissingen. Soms moet je namelijk even door het eerste jaar komen wat vaak meer theoretisch is dan het 2de, 3de en 4de jaar. Als de onderwerpen je wel interesseren en je daarmee graag het werkveld in zou willen, dan moet je even doorzetten.

Bekijk ook: Hoe kom ik erachter of ik een verkeerde studiekeuze heb gemaakt?

V. Hoe kan je je uitschrijven van een studie?

A. Als je (tijdelijk) wilt stoppen met je opleiding dan moet je je uitschrijven. Als je een hbo of universitaire opleiding doet, regel je dat via Studielink, waar je je ook hebt ingeschreven voor je opleiding. Je doet het dus niet via de school waar je bent ingeschreven. Dit is wel het geval als je een mbo opleiding doet. Dan schrijft je je uit bij de school waar je studeert.

Bekijk ook: Uitschrijven studie? Zo gebeurd met dit stappenplan

V. Wat gebeurt er met studiefinanciering na een verkeerde studiekeuze?

A. Als je een verkeerde studiekeuze hebt gemaakt en je stopt dus met je opleiding dan moet je verschillende dingen regelen. Onder andere het stopzetten van je studiefinanciering en je studenten-ov.

Stopzetten van je studiefinanciering doe je via DUO. Als je per 1e van de maand bent uitgeschreven, heb je vanaf diezelfde maand geen recht meer op studiefinanciering en het reisproduct. Als je later wordt uitgeschreven heb je vanaf de volgende maand hier geen recht meer op.

Ga je vervolgens een andere opleiding doen, dan vraag je opnieuw studiefinanciering aan bij DUO.
Je reisproduct en aanvullende beurs worden een gift als je binnen 10 jaar een hbo- of wo-diploma behaalt. Hoeveel jaren een gift worden, hangt af van de waarde van het diploma. Een lening moet altijd terugbetaald worden. Voor meer informatie hierover, kijk op de website van DUO.

Studiekeuzebegeleiding & Advies

V. Twijfel over studiekeuze: hoe kan ik als ouder helpen?

A. Als je kind twijfelt over de studiekeuze dan kan je als ouder vooral helpen met het onderzoeken van alle mogelijkheden en je kind stimuleren dit te doen. Veel 16- en 17-jarigen hebben namelijk wel wat anders aan hun hoofd dan op zoek gaan naar de juiste studie. Bovendien zijn er zoveel studies en zoveel mogelijkheden dat je vaak door de bomen het bos niet meer ziet.

Als er veel opleidingen zijn die je kind leuk lijken dan is het vooral een kwestie van informatie over de opleiding opzoeken en samen open dagen bezoeken. Tijdens deze open dagen is het goed om zoveel mogelijk vragen stellen aan vooral studenten.
 
Op een gegeven moment zal je zien dat er opleidingen afvallen en de lijst met studies steeds korter wordt. Tot er nog maar een of twee overblijven. Dan is het vaak de meeloopdag die je zoon of dochter kunnen helpen bij de laatste keuze. En die keuze moet je kind helemaal zelf maken want niet jullie als ouders moeten de studie doen, maar jullie kind. Kijk bij jullie adviezen dus ook goed naar je kind. Jullie kennen je kind natuurlijk door en door dus je kind heeft heel veel aan jullie adviezen.

Bekijk ook: Wat is jouw rol als ouder bij de studiekeuze van je kind?

V. Wanneer schakel je een studiekeuzecoach in?

A. Er zijn veel bureaus die zich richten op de studiekeuze van je kind. Het kan heel nuttig zijn om een studiekeuzecoach in te schakelen omdat deze coach een grote hulp kan zijn voor de studiekeuze van je kind. Op school is er ook begeleiding bijvoorbeeld vanuit de decaan. Dat is op de middelbare school degene die scholieren helpt bij hun studiekeuze. Je kind kan bijvoorbeeld gesprekken aanvragen met de decaan en de decaan helpt vaak bij het studiekeuzeproces in de vorm van vragenlijsten.
 
Mocht deze hulp op school niet voldoende zijn of als je kind met een studie gestopt is, dan kan een studiekeuzecoach helpen. Doordat deze studiekeuzecoach al veel scholieren en studenten heeft begeleid weet hij of zij veel van de verschillende opleidingen die er zijn en de studiekeuzecoach kan ook met een helikoterview naar de mogelijkheden kijken.

Bekijk ook: Kies in 21 dagen een passende studie

V. Wat is een goede studiekeuzetest?

A. Onderdeel van het studiekeuzeproces van je kind kan een studiekeuzetest zijn. Er zijn legio testen te vinden op het internet. Op de website van veel hogescholen kun je bijvoorbeeld een studiekeuzetest vinden maar ook op websites van studiekeuzecoaches. Veel testen zijn gratis maar er zijn ook testen waar je voor moet betalen.
 
Door middel van een studiekeuzetest komt je kind erachter wat zijn of haar kwaliteiten, interesses en passies zijn en welke studies daar eventueel bij passen. Belangrijk bij het maken van de tests is dat je kind er meerdere maakt en daar de rode draad uit haalt.

Bekijk ook: de 10 beste gratis studiekeuzetesten