Hoe ga je om met twijfel over je studiekeuze? - 6 strategieën
Twijfel over je studiekeuze heeft verschillende gezichten en is veel voorkomender dan je denkt. Veel studenten ervaren onzekerheid of angst bij het maken van deze belangrijke keuze. Waarschijnlijk herken je jezelf in één van deze scenario’s:
Scenario 1. Je hebt nu een aantal interessante studies op het oog en je hebt moeite om de knoop door te hakken en definitief te kiezen voor één studie. Je bent besluiteloos over welke richting je wilt inslaan.
Scenario 2. Je hebt na lang wikken en wegen wel een definitieve studiekeuze gemaakt maar begint na een tijdje toch weer te twijfelen over de ‘juistheid’ van je studiekeuze. De studiekeuze stress blijft maar terugkomen.
Scenario 3. Na een verkeerde studiekeuze, kies je een nieuwe studie maar omdat je de vorige keer ook verkeerd hebt gekozen, vind je het lastig om te vertrouwen op je capaciteit om goed te kiezen.
Hoe dan ook, je ervaart twijfel over je studiekeuze en vraagt je af: is dit normaal? Het antwoord is ja. Hieronder volgen 6 strategieën die je vandaag kan inzetten om die twijfel over je studiekeuze aan te pakken.
Bekijk ook: Aanhoudende twijfel over je studiekeuze? “Het komt allemaal goed”
Twee Soorten Twijfel
Om te beginnen, maken we onderscheid tussen twee soorten twijfel. Probeer voor jezelf te bepalen welke categorie twijfel jij op dit moment ervaart:
1) Gezonde, normale twijfel over de studie(s). Het is normaal om te twijfelen als je een grote beslissing maakt over je toekomst zoals een studiekeuze. Twijfel is niet persé een teken dat een studie niet bij je past, het is vooral een teken dat de beslissing belangrijk voor je is. Deze twijfel heb je ook nodig om tot een goed afgewogen en onderbouwde studiekeuze te komen.
Als je nog maar kort twijfelt en je denkt er af en toe over na, ervaar je gezonde normale twijfels. Dit is productieve twijfel die je helpt om de juiste keuze te maken.
2) Aanhoudende twijfel of besluiteloosheid over jezelf. Als gezonde twijfel (te) lang aanhoudt en zich steeds vaker aandringt in je gedachten, heeft dit vaak meer te maken met de angst om verkeerd te kiezen. Je twijfelt dan niet zozeer over de studies, maar over je eigen capaciteit om tot een passende studiekeuze te komen. Je denkt wel na over de studies maar daarachter ligt iets anders: onzekerheid of angst.
Als je al wat langer twijfelt (weken tot maanden) en je denkt er (te) vaak over na, ervaar je aanhoudende twijfel. Dit kan studiekeuze stress veroorzaken en vraagt om een andere aanpak.
Belangrijk: Beide vormen van twijfel zijn normaal, maar vragen om een andere benadering. Gebruik de onderstaande 6 strategieën om de twijfel over je studiekeuze effectief aan te pakken:
Ontdek jouw top-3 studies met A.I.
HelloFuture analyseert alle 2.300+ studies en matcht ze met jouw interesses en talenten. Geen keuzestress, direct duidelijkheid.
Strategie #1. Geef de studiekeuze twijfels woorden
In de medische wereld wordt gezegd: “de diagnose is het halve medicijn”. Zodra je weet waar je twijfels vandaan komen en letterlijk op papier hebt staan waar je nu precies over twijfelt, kan je er gerichter mee aan de slag en verliest de twijfel aan kracht.
Schrijf daarom je twijfels helemaal uit op papier. Gebruik niet je laptop, maar gebruik pen en papier zodat je je gedachtegang en je twijfels vertraagt. De volgende vragen kunnen je daarbij helpen:
- Waar zit nu je grootste twijfel?
- Als je nadenkt over het maken van een studiekeuze, wat zijn dan de gedachten die door je hoofd gaan?
- Als je je studiekeuze definitief maakt, wat gebeurt er dan? Wat voelt er eng of ongemakkelijk?
- Wat verlies je als je je studiekeuze definitief maakt? (Bijvoorbeeld: andere mogelijkheden, een bepaald toekomstbeeld)
Waarom werkt dit? Door je twijfels op te schrijven, maak je ze concreet en overzichtelijk. Vaak blijkt dat de twijfel minder groot is dan hij in je hoofd voelde. Je ziet patronen en kunt onderscheiden tussen rationele overwegingen en emotionele angsten.
Het kan ook helpen om in je directe omgeving in gesprek te gaan met je ouders of een goede vriend(in) en je twijfels op die manier onder woorden te brengen. Je kunt een fris perspectief van buitenaf krijgen en samen de twijfels over je studiekeuze ontleden.
Strategie #2. Onderbouw je Studiekeuze met argumenten
Een beslissing komt tot stand op basis van ratio en intuïtie. Nadenken en voelen. Om de ratio-kant van je beslissing te voeden, helpt het om je studiekeuze te onderbouwen met argumenten en te motiveren waarom dan die ene studie goed bij je past zodat je twijfel kan wegnemen. Deze vragen kunnen je daarbij helpen:
- Hoe weet ik dat deze studie bij mij past?
- Waarom heb ik gekozen voor deze studie? Of waarom overweeg ik deze studie?
- Welke aspecten van de studie sluiten aan bij mijn talenten en interesses?
- Gebruik ook de oefening: Hoe leg ik de link tussen mezelf en een studie?
Tip: Schrijf minimaal 3-5 sterke argumenten op waarom deze studie bij je past. Dit helpt je om je keuze te verankeren en geeft je houvast bij momenten van twijfel.
Strategie #3. Laat je studiekeuze even rusten
Je hoeft vandaag geen beslissing te maken over je studie en de twijfel te overwinnen. Het is toegestaan om het even te laten rusten. Sterker nog, juist als je het even laat rusten kom je tot nieuwe inzichten. Er méér over nadenken, levert je niet zoveel op.
De paradox van intentie. Als je graag wilt slapen maar het lukt niet, en je zegt continue tegen jezelf: “ik wil nu slapen”, lukt het al helemaal niet om in slaap te vallen. Het beste wat je kan doen is het tegenovergestelde: “Nee, ik wil helemaal niet slapen, ik wil wakker blijven”. Met die intentie val je vanzelf als een blok in slaap.
Hetzelfde geld voor je studiekeuze. Als je graag wilt kiezen, en je moet van jezelf een einde maken aan de twijfels en iets kiezen, lukt het je niet. Bij aanhoudende twijfel, is het waardevol om het tegenovergestelde tegen jezelf te zeggen: Ik wil helemaal nog niet kiezen, die twijfel mag best nog even bestaan.
Strategie #4. Streef niet naar de Perfecte Studiekeuze
Zoals je begrijpt, bestaat er niet zoiets als een studie die exact aansluit bij wie je bent en wat je wilt. Iedere studie bevat vakken, projecten en theorie die minder goed bij je passen. Dit is niet een teken dat je studie niet bij je past.
Streef dus niet naar die perfecte, niet bestaande studie maar een studie die ‘goed genoeg’ bij je past. Als de studie goed genoeg is, ben je ook gemotiveerd om de onderdelen die je niet zo lekker liggen wel te volbrengen. Als je streeft naar perfectie, komt er nooit een einde aan de twijfels. Er is altijd wel iets wat je kan vinden.
”Perfection is the enemy of progress” - Winston Churchill
Strategie #5. Relativeer de impact van je studiekeuze
Ja, een studiekeuze is een belangrijke beslissing over je toekomst en ja, je moet goed nadenken over het maken van een studiekeuze. Maar een studiekeuze bepaalt niet de rest van je leven, een studiekeuze is slechts de eerste beslissing in de ketting van beslissingen over je toekomst.
Bekijk ook: Hoe belangrijk is je studiekeuze eigenlijk?
Het komt hierop neer: De impact van je studiekeuze is MINDER dan je nu denkt. Omdat verkeerde verwachtingen van een studiekeuze veel druk met zich mee kunnen brengen om vooral ‘goed’ en ‘passend’ te kiezen, is het goed om even uit te zoomen en je studiekeuze te relativeren. Adem uit.
Wist je dat: Veel succesvolle professionals werken uiteindelijk in een vakgebied dat niet direct aansluit bij hun studiekeuze? De vaardigheden die je leert zijn vaak belangrijker dan het specifieke vakgebied. Switchen van studie of later een andere richting kiezen is normaler dan je denkt.
Strategie #6. Neem een tussenjaar
Als de twijfel aanhoudt en bovenstaande strategieën leveren niets op, overweeg dan ook om een tussenjaar te nemen. Er zijn tal van mogelijkheden in Nederland en het buitenland om nieuwe ervaringen op te doen en te ontdekken wat je wilt.
Een tussenjaar kan je helpen om:
- Meer zelfkennis op te doen door nieuwe ervaringen
- Afstand te nemen van de keuzedruk
- Nieuwe interesses te ontdekken
- Volwassener terug te komen en een betere studiekeuze te maken
Bekijk ook: Tussenjaar nemen. Wel of niet doen?
Tot slot
Probeer je twijfels niet te veroordelen. Het hoort bij deze belangrijke en ingewikkelde beslissing over je toekomst. Deze 6 strategieën helpen je om deze twijfels het hoofd te bieden. Het belangrijkste is (1) om de twijfels uit je hoofd te krijgen, (2) er woorden aan te geven en (3) even uit te zoomen en het grote plaatje te zien.
Wanneer professionele hulp zoeken? Als de twijfel je veel stress oplevert, je nachtrust verstoort, of je merkt dat je er obsessief over nadenkt, kan het waardevol zijn om studiekeuzebegeleiding in te schakelen. Een studiekeuze coach kan je helpen om je gedachten te ordenen en tot een passende keuze te komen.
Veelgestelde vragen over twijfel bij studiekeuze
Is het normaal om te twijfelen over je studiekeuze?
Ja, twijfelen over je studiekeuze is volkomen normaal en komt bij de meeste studenten voor. Het is een teken dat de beslissing belangrijk voor je is. Gezonde twijfel helpt je om tot een goed afgewogen keuze te komen. Alleen als de twijfel te lang aanhoudt en je veel stress oplevert, kan het goed zijn om hulp te zoeken.
Wat is het verschil tussen gezonde twijfel en aanhoudende twijfel?
Gezonde twijfel is kortdurend en gaat over de studie zelf. Je denkt er af en toe over na en gebruikt de twijfel om tot een betere keuze te komen. Aanhoudende twijfel houdt (te) lang aan, dringt zich vaak op in je gedachten, en gaat meestal over angst om verkeerd te kiezen en twijfel over je eigen capaciteit om te kiezen.
Hoe lang mag twijfel over je studiekeuze duren?
Er is geen exacte tijdslimiet, maar als je al maanden of langer twijfelt en je merkt dat het je belemmert in je dagelijks functioneren of veel stress oplevert, dan is het tijd om actief met de twijfel aan de slag te gaan. Gebruik de strategieën uit dit artikel of schakel professionele begeleiding in.
Wat kan ik doen als ik niet kan kiezen tussen twee studies?
Probeer eerst je twijfels op te schrijven en beide studies te onderbouwen met argumenten. Maak een pro- en contralijst voor beide opties. Bezoek open dagen, loop een dag mee, en spreek met studenten van beide studies. Soms helpt het ook om de keuze even te laten rusten en er tijdelijk niet over na te denken. Nieuwe inzichten komen vaak vanzelf.
Moet ik hulp zoeken bij twijfel over mijn studiekeuze?
Hulp zoeken is verstandig als: (1) de twijfel al maanden aanhoudt, (2) je er obsessief over nadenkt, (3) het je nachtrust of dagelijks functioneren verstoort, of (4) je na een verkeerde keuze bang bent weer verkeerd te kiezen. Een studiekeuze coach of decaan kan je helpen je gedachten te ordenen en tot een passende keuze te komen.
Bestaat er zoiets als de perfecte studiekeuze?
Nee, de perfecte studiekeuze bestaat niet. Iedere studie bevat vakken en onderdelen die minder goed bij je passen. Dat is volkomen normaal en geen teken dat de studie niet bij je past. Streef naar een studie die ‘goed genoeg’ is - als de studie voldoende bij je past, ben je ook gemotiveerd om de minder leuke onderdelen te volbrengen.
Ontdek jouw top-3 studies met A.I.
HelloFuture analyseert alle 2.300+ studies en matcht ze met jouw interesses en talenten. Geen keuzestress, direct duidelijkheid.
Deel dit artikel:
