Uit cijfers blijkt dat ongeveer één op de drie jongeren een verkeerde studie kiest. Om verkeerde studiekeuzes en uitval te voorkomen, heeft de overheid daarom de laatste jaren flink ingegrepen en is er veel veranderd op het gebied van studiekeuze. De drie belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen jaren op een rijtje:

Het onvermijdelijke gevolg van deze maatregelen is dat u en uw kind een studiekeuze moeten nastreven met een hoge kwaliteit. Met een paar websites en een open dag een lekkere brede studie kiezen, volstaat niet langer. De gevolgen van een verkeerde studiekeuze zijn daarvoor te groot. Het is belangrijker dan ooit om een onderbouwde en bewuste studiekeuze te maken die kan worden gemotiveerd met zelfkennis.

Om in het huidige studiekeuzelandschap die hoge kwaliteit te bereiken, heeft u inzicht nodig in het onderliggende studiekeuzeproces. De vraag moet een niveau dieper worden gesteld en veranderen van: welke studie past bij mijn kind? Naar: hoe kan uw kind een passende studie kiezen?

Als u een traditionele, Italiaanse lasagne wilt bereiden, moet u het recept, de ingrediënten en de bereidingswijze weten. U moet weten hoe u de lasagne klaar maakt, wat voor ingrediënten u moet toevoegen en in welke volgorde. Hetzelfde geldt voor het kiezen van een passende studie.

Het Recept

Het tweede gedeelte van het woord studiekeuze, het woord ‘keuze’, betekent letterlijk dat je kiest tussen optie A en B (of C). Toch bestaat er geen eureka moment onder de douche of op de fiets, waardoor uw kind ineens weet wat hij/zij wilt studeren en bewust ‘kiest’ voor één studie.

Het is realistischer om een passende studiekeuze te zien als het resultaat van een proces waarin stap voor stap vooruitgang wordt geboekt. Een bewust afgelegd studiekeuzeproces levert een passende studiekeuze op, een enkel keuzemoment niet.

Als u het studiekeuzeproces beter begrijpt en blijft voeden met nieuwe zelfkennis en relevantie informatie en ervaringen over interessante studies, is het min of meer automatische resultaat: een passende studiekeuze. Een passende studie ontstaat als een resultaat van een onderliggend proces. In een periode van weken, maanden en soms jaren werkt u stap voor stap toe naar zekerheid en duidelijkheid over welke studie bij hem/haar past.

Niemand ontkomt aan het normale verloop van zo’n studiekeuzeproces. Onrust, onduidelijkheid en onzekerheid horen er nu eenmaal bij in het begin.

De Ingrediënten

Oké. U weet nu hoe een passende studiekeuze tot stand komt: het afleggen van een studiekeuzeproces. De volgende vraag is nu: wat zijn de ingrediënten van zo’n bewust studiekeuzeproces?

Net zoals ‘meer bewegen’ en ‘gezonder eten’ de ingrediënten zijn van ieder plan om af te vallen, heeft ieder studiekeuzeproces ook een aantal vaste pijlers of ingrediënten om het doel van een passende studiekeuze te kunnen bereiken.

Na talloze gesprekken met jongeren, begeleiders en decanen werd voor mij een terugkerend patroon zichtbaar in de manier waarop een passende studiekeuze tot stand komt. Een bewust studiekeuzeproces bevat een aantal vaste ingrediënten die je kan inzetten. Ik heb dit verwerkt in de Passende Studiekeuze Blauwdruk (zie figuur).

Zoals u in de passende studiekeuze blauwdruk kan zien bevat een bewust studiekeuze-proces de volgende drie ingrediënten verdeeld over twee cirkels:

Stap 1. De Juiste Zelfkennis: Ontdekken wie je bent en wat je wilt (intern)

Stap 2. De Juiste Studies: Interessante studies selecteren die passen bij wie je bent (extern)

Stap 3. De knoop doorhakken. Een studiekeuze motiveren en omgaan met normale twijfel (intern en extern komt samen)

Ieder bewust studiekeuzeproces volgt deze drie stappen. Het is cruciaal dat u en uw kind gericht aandacht gaat besteden aan de acties die horen bij deze stappen.

De Bereidingswijze

Laat u niet misleiden door de eenvoud van de Passende Studiekeuze Blauwdruk. Als u de drie stappen leest, klinkt dat misschien heel voor de hand liggend. Zelfkennis opbouwen, interessante studies selecteren en de knoop doorhakken.

De kracht van de passende studiekeuze blauwdruk zit in het aanhouden van de juiste volgorde. Je kan geen lekkere lasagne maken als je eerst het gehakt in de oven doet. Om het recept van een passende studiekeue klaar te maken, is het noodzakelijk dat u en uw kind de juiste bereidingswijze hanteren.

Een bewust studiekeuzeproces volgt ook een vaste volgorde, een bereidingswijze. Als jullie nu vastlopen met een studiekeuze is de kans groot dat uw kind de acties onderneemt die niet passen bij waar hij/zij nu staat. Er is dan sprake van een mismatch. Oftewel; de acties die nu worden ondernomen passen niet bij waar hij/zij in werkelijkheid staat.

Een mismatch ontstaat bijvoorbeeld als uw kind bezig is met het verzamelen van informatie (stap 2) terwijl hij/zij eigenlijk geen idee heeft wie je bent en wat je wilt (stap 1). Jullie springen automatisch naar de strategie van informatie verzamelen met de overtuiging dat de antwoorden extern, op een website of in een brochuren, staan opgeslage. Maar iedere studiekeuzebegeleider die ik spreek, begint niet voor niks de begeleiding altijd met de vraag: Wie ben je? En Wat wil je? En veel later pas: welke informatie heb je nodig? En waar kan je die vinden?

Het kan ook zijn dat uw kind in de laatste fase besluiteloos raakt en moeite heeft om een definitieve keuze te maken. Het is dan verstandig om even stap terug te doen en opnieuw aandacht en tijd te besteden aan stap 1 en/of stap 2. Pas als deze stappen volledig zijn afgerond, is uw kind beter in staat om de knoop door te hakken.

Samengevat

Een passende studiekeuze is het resultaat van een bewust afgelegd studiekeuzeproces (recept), onderverdeeld in drie stappen: 1. Zelfkennis opbouwen, 2. Informatie en ervaringen verzamelen en 3. De Knoop doorhakken (ingrediënten). Als u en uw kind in deze volgorde de juiste acties ondernemen (bereidingswijze), werkt u stapsgewijs toe naar een passende studie en minimaliseert u de kans op een verkeerde studiekeuze.

Meer weten? Bekijk dan: Passende Studiekeuze Stap voor Stap.